Uzaktan İzleme Sistemi ve Enerji Analizinin Soğutma Tesislerindeki Pozitif Etkileri

Soğutma tesisleri olarak adlandırabileceğimiz tesisler; izolasyon malzemeleri kullanılarak ısıl olarak tecrit edilmiş ve soğutulmuş hacimler içeren tesislerdir. Bu tesisler; yerleşim şekli doğrultusunda yerleşik ya da mobil tesisler olarak iki ayrı formda karşımıza çıkmaktadır. Yerleşik tesislere örnek olarak; gıda üretim tesisleri, soğuk hava depoları, restoranlar, süper-hipermarketler, Ecza depoları, tıbbi laboratuvarlar, oteller gösterilebilirken, mobil tesislere ise soğuk taşımacılıkta kullanılan her türlü kamyon, tır, gemi ve uçak örnek olarak gösterilebilir.

Yerleşik Tesisler için Uzaktan İzleme Sistemleri:

DIXELL XWEB EVO Uzaktan izleme sistemi (Remote Monitoring & Supervision Systems) olarak adlandırılan sistem, bir soğutma tesisinde hem saklanmakta olan ürünlerin hem tesisin çalışmasını sağlayan makinelerin hem de tesiste soğutmayla doğrudan bağlantısı bulunmayan fakat tesisin çalışması için gerekli olan yardımcı (ikincil) araçların takip edilmesini, kontrol altında tutulmasını, kayıt altına alınmasını ve oluşan ya da oluşabilecek arızaların uzaktan tespit edilebilmesini sağlayan elektronik cihazlardır.

XWEB EVO günümüz IoT (Internet of Things) teknolojisi ile birleşerek, tesisleri evde, sokakta kısaca olabileceğiniz her yerde izlenebilecek hale getirmiştir. Bu cihazlar montaj kolaylığı sağlayacak; 10DIN ray montajlı, sıva üstü montajlı veya 19” network raf dolabına monte edilebilir halde sunulmaktadırlar. Cihazlar uzaktan bağlantının basit ve hızlı olmasını sağlamak amacıyla, RS485, USB ve Ethernet portlarıyla donatılmış olarak, mobil cihazlarla uyumluluğu olumsuz etkileyecek “Java” benzeri eklentileri kullanmayan güçlü Linux işletim sistemine ve gelişmiş Ağ-Sunucusu (Web-Server) altyapısına sahip olarak imal edilmektedirler. Böylelikle herhangi bir cihazın Ağ-tarayıcısıyla izleme sistemine erişmek ve istenilen izleme, analiz veya düzeltmeleri yapmak mümkün olmaktadır.

XWEB EVO, tesisteki soğutma işlemlerinde kullanılan elektronik kontrolörlerle haberleşebilmektedir. ModBus protokolü olarak adlandırılan açık bir haberleşme protokolü sayesinde sadece 2 kablolu bir bağlantıyla, 1 km mesafedeki azami 494 adet elektronik kontrolörle haberleşebilir, kontrolörlerin ölçtüğü sıcaklık, nem ve ortam atmosferik gaz seviye bilgileri toplanabilir, sistemlerin çalışma durum bilgileri okunabilir ve tüm bu bilgiler dahili hafıza ya da Sabit disk üzerine kalıcı olarak yazılarak kayıt altına alınabilmektedir. Kayıt alma sıklığı kullanıcı tarafından belirlenebilmekte ve tesisin ihtiyaçlarına uyabilmektedir. Kullanıcı istediği taktirde kayıt altına alınan bilgileri istediği tarih aralığında, liste olarak bir tablo ya da PDF dosyası formatında görebilmekte ve başka bilişim platformlarına aktarabilmektedir. Sistem aynı zamanda “HACCP” veya Gıda Güvenliği “Food Safety” formatında rapor da oluşturabilmektedir. Bu cihazlar üzerinde bulunan güçlü grafik motoru sayesinde geçmiş veriye dayalı ya da canlı veri takibi ile grafikler oluşturmak ve sistemin stabilitesini ya da değişkenliğini de izlemek mümkün olmaktadır. Sistemler geriye dönük 1 yıla varan kayıt tutabilmekte ya da başka bir veri-tabanına veri gönderebilmektedir. Kurulabilecek alarm senaryoları sayesinde belirlenecek kritik sıcaklık seviyelerini aşan her ürün için uyarı ve alarm bildirimleri oluşturmak, SMS, FAX ve Eposta yoluyla ilgili kişileri bilgilendirmek mümkün olmaktadır.

XWEB EVO Uzaktan izleme sistemleri ayrıca tesisin bakım ve işletilmesine de büyük katkı sağlamaktadır. Tesisteki tüm soğutma ekipmanları aynı şekilde takip edilebilmekte, gerekli bakım zamanlamaları ayarlanabilmekte ve soğutma sisteminin canlı verileri toplanabilmektedir. Bu veriler aynı şekilde tesisin uzun ömürlü olabilmesi için referans oluşturmakta ve teknik ekip tarafından saklanabilmektedir. Sistem hem müdahale hızını hem servis ekibi verimliliğini hem de ekipman ömrünü arttırarak bakım maliyetlerini önemli ölçüde düşürmektedir.

XWEB EVO standart olarak sunulan ara yüz dışında tümüyle yeniden tasarlanabilir özelleştirilmiş bir ara yüz oluşturma imkânı da sağlamaktadır. Gerekli yetkilere sahip kullanıcılar kendilerine uygun dili seçebilmekte ve ara yüz tasarımını kendi istekleri doğrultusunda şekillendirebilmektedir. Bu sistemlerin kullanım kolaylığını arttırmak ve daha anlaşılır olmalarını sağlamak için oluşturulabilen farklı farklı “Masaüstü” ekranlarıyla; tesisi plan çizimi üzerinden izlemek, her ünite için detaylı bilgi görüntülenebilecek özel sayfalar oluşturmak, Enerji tüketim analizlerini görmek ve tesisteki diğer yardımcı sistemleri takip etmek mümkün olmaktadır.

XWEB EVO prensip olarak ModBus protokolüne sahip her elektronik cihaz ile haberleşebileceği için, tesiste bulunabilecek; iklimlendirme sistemleri, havalandırma cihazları, jeneratörler, kompanzasyon panoları, asansör, yangın söndürme sistemi, pompa sistemi, aydınlatma sistemi, personel giriş-çıkış kayıt sistemleri gibi ikincil tüm sistemleri de izlemek için kullanılabilmektedir. Bu da daha etkin bir tesis yönetimi için büyük bir avantaj sağlamaktadır.

Mobil Tesisler için Uzaktan İzleme Sistemleri:

Mobil Soğutma Tesisi kavramı, genel olarak soğukta saklanması gereken ürünlerin nakliyesi ile ilgilidir. Ürünün yerleşik tesislerde sahip olduğu saklama koşullarının birebir aynısı nakliye esnasında taşıma vasıtaları üzerinde yaratılmaktadır. Bu kavram da taşıma süresi ile ilgili olarak uzun süreli taşıma (deniz aşırı, kıtalar arası vb.) ya da kısa süreli taşıma (şehir içi, şehirler arası, komşu ülkeler arası vb.) olarak ikiye ayrılmaktadır.

Yerleşik ve mobil tesisler arasındaki yapısal farklılık izleme sistemlerinin de farklı olmasını gerektirmektedir. Mobil tesislerde soğutma sisteminin izlenmesi, kısıtlı enerji kaynakları sebebiyle çoğunlukla yapılamamaktadır. Fakat kendi güç kaynaklarına sahip özel kayıt ve iletişim özellikli izleme cihazları geliştirilerek taşıma süresince ortam şartları takip edilmektedir.

EMERSON CARGO tarafından mobil tesisler için geliştirilen izleme sistemleri küçük ebatta olupgenelde soğutulan ortama, soğukta muhafaza edilmesi gereken ürünün ambalajının içine ya da treyler, konteyner gibi taşıyan araca yerleştirilmektedir. Bu sistemlerin bir kısmı mobil ağ üzerinden internet bağlantısına sahip olup canlı veri sağlamakta, bir kısmı da nakliye süresince veri kaydı yaparak ürünün teslim alınması esnasında sadece offline veri transferi yapılmasına olanak tanımaktadır. Her iki sistem arasındaki fark; canlı veri esnasında ortam şartlarındaki değişimin anında tespit edilebilmesidir. Durum fark edilerek gerekli önlemlerin alınması mümkün olabilmektedir. Diğer seçenek ise sadece geçmiş-yaşanmış olan durumu yani muhafaza edilen ürünün saklandığı koşulların geçmişini göstermektedir. Bu durumda anında müdahale imkânı bulunmamaktadır. Anında müdahale imkânı bulunan diğer bir sistem ise taşıyıcı araçlara monte edilen özel uzaktan izleme sistemleridir. Bu sistemler sıcaklık vb. bilgilere ilave olarak konum, soğutma sistemi ile ilgili bilgiler de içermektedirler.

IoT entegrasyonu ile canlı veri aktarımına sahip cihazlar, GPRS, 3G, 4G vb mobil iletişim ağları üzerinden bulut sistemine bilgi transferi yaparken, izleme yapmak isteyen kişiler de aynı bulut sistemine bağlanarak gelen veriyi hem canlı hem de geçmişe yönelik izleyebilmektedir. Yerleşik sistemde olduğu gibi birçok grafik ve tablo oluşturmak bu sistemde de mümkün olmaktadır. İlave olarak ürünün harita üzerindeki konumu ve aracın rotası da uzaktan izlenebilmekte, böylelikle teslim tarihini etkileyebilecek herhangi bir durum (yoldan sapma, bekleme, oylanma vs.) anında tespit edilebilmektedir.

Bilgi toplayan cihazlar kendi özel güç kaynaklarına sahip oldukları için güç kaynakları tükenene kadar (ortalama 60 gün) kullanılabilmektedir. Daha sonra değiştirilmeleri gerekmektedir. Bu cihazlar oda ya da ürün sıcaklığını iletmenin yanı sıra güvenlik amacı yla ışık sensörü ile de donatılmıştır. Işık sensörü nakliye esnasında açılmaması gereken oda (ya da konteyner) kapısının durumunu kontrol etmektedir. Oda kapısı açıldığında bu durumu rapor eder. Daha küçük boyutta olup ürün ambalajının içine yerleştirilen ürünler kablosuz ya da NFC (dokunarak iletişim) teknolojilerini kullanarak, taşıyan araç üzerinde (canlı veri) ya da varış noktasında (offline veri) bulunan ana ünite ile haberleşmektedir.

Enerji Tasarrufu ve Takibi:

XWEB EVO enerji tasarrufu açısından da oldukça etkin rol oynamaktadır. Sahip olduğu Gerçek Zaman Saati (RTC) ve takvimsel işlem programlama özelliği sayesinde tüm tesisin enerji tüketimini yönetebilmekte, gereksiz kullanımın önüne geçebilmektedir. Ayrıca bu sistemler tesisteki en büyük enerji tüketim kaynağı olan Merkezi Soğutma Sistemlerinin ve ona ait kompresörlerin çalışmasını da optimize etmektedir. CRO (Compressor Rack Optimization) adı verilen özel uygulama tesisin sıcaklık haritasını çıkararak ilgili merkezi soğutma sisteminin daha verimli olarak çalışmasını sağlamak için kontrol ünitesinin parametre ayarlarına müdahale etmekte ve büyük ölçüde enerji tasarrufu yapılmasını sağlamaktadır. Ayrıca tanımlanabilen Gece ve Gündüz çalışma parametreleri tesisin faal saatlerdeki çalışma algoritmasıyla, gece saatleri gibi faaliyetin asgari yoğunlukta olduğu zamanlardaki algoritmanın farklılaştırılmasını sağlayabilmekte ve enerji tasarrufuna katkıda bulunabilmektedir.

Merkezi ya da bireysel soğutma sistemlerinin soğutma prensipleri ve çevrim özellikleri göz önüne alınarak enerji tasarrufu yapacak şekilde elektronik kontrolörlerle yönetilmesi mümkündür. Bu yönetim şekli sisteme hem kompresör ömrünü arttırıcı hem de enerji tasarrufunu arttırıcı nitelikler kazandıracaktır. Kısmi Yük Çıkışı, Subcooling, Dinamik Evaporasyon ve Dinamik Kondensasyon fonksiyonları sistemin toplam tüketimini azaltıcı fonksiyonların başında gelmektedir. Elektronik Genleşme valfi kullanımı ile de bu fonksiyonlarla ortaya çıkan enerji tasarrufu pekiştirilerek hem soğutulması istenen ürünün hem de çalışan soğutma sisteminin güvenliği sağlanmaktadır.

Enerji Takibi; QEED Monofaze ya da Trifaze enerji analizörleri XWEB EVO’ya bağlanarak tüketilen enerjinin kayıt altına alınmasını sağlarken, ileriye dönük tahmin ya da geriye dönük raporlama yapılabilmesine olanak tanımaktadır. XWEB EVO QEED enerji analizörleriyle haberleşerek, geriye dönük günlük-haftalık-aylık bazda tüketim kıyaslaması yapmak ve tesisin çalışma performansını görüntüleyebilmektedir. XWEB EVO’da bulunan “Enerji Tüketim Analizör” fonksiyonu tüm kıyaslamaları yapmakta, grafik olarak veya liste olarak sunmaktadır.

QEED Monofaze Enerji analizörleri, elektrik panolarında minimum yer kaplamaları açısından ya akım trafosuna benzer kompakt yapıda ya da 1 DIN genişliğinde üretilmektedir. Bu analizörler 50A ile 300A arasında direkt yük ölçebildikleri için düşük maliyetli ve verimli ürünler olarak göze çarpmaktadır. QEED Trifaze enerji analizörleri ise sadece 1 DIN genişliğinde kullanılmakta olup etkin ölçüm yapılabilmesi için beraberinde akım trafoları kullanılmaktadır. Bu analizörler tesiste ölçülmesi istenen her tüketim kaynağına ayrı ayrı konularak bu sistemlerin tüketimini ya da tüketimdeki değişimini detaylı olarak inceleme imkânı sağlamaktadır.

QEED Enerji analizörleri; pik, RMS ve ortalama akım-gerilim, aktif ve reaktif güç, aktif ve reaktif enerji, gerçek ve görünen güç, frekans, Cosɸ, THD, iç-harmonik, Tanɸ, güç faktörü, crest faktörü, pozitif ve negatif enerji vb. birçok elektriksel veriyi toplayabilmekte ve işleyebilmektedir. Bu verilerin işlenmesi sonucu sadece tüketim miktarı değil bireysel sistemlerin ya da toplam tesisin tüketim şekli ve kalitesi de görülerek gerekiyorsa düzeltici önlemlerin alınması sağlanabilmektedir. Ayrıca kullanılacak olan analizör ve izleme sistemi ile reaktif güç tüketiminin önüne geçmek ve gelebilecek olası cezalardan kurtulmak mümkün olmaktadır.

XWEB EVO ile Dixell AHU ve Dixell Chiller/Heat Pump kontrolörleri entegrasyonunun yapılması da tesisin iklimlendirme sistemlerinin de en verimli ve en tasarruflu şekilde yönetilmesini sağlamaktadır.

Dixell iPro platformunda Ercan Teknik A.Ş. olarak özellikle süpermarketler için geliştirdiğimiz ERCAN TEKNİK SÜPERVİZÖR (ETS) ile marketteki iç ve dış aydınlatmayı, elektrik priz yönetimini, klima yönetimini ve daha birçok ikincil sistem yönetimini elektrik tasarrufu sağlayacak şekilde yapmaktayız. ETS – XWEB EVO entegrasyonu bu sistemin de uzaktan erişilebilir ve yönetilebilir olmasını sağlamaktadır.

Sonuç:

Dixell elektronik kontrolörlerin, QEED Enerji analizörlerinin ve XWEB EVO Uzaktan erişim sistemlerinin entegrasyonu; tesis işletmecisi (sahibi) için hem uzun ömürlü bir tesis hem güvenirliliği raporlanabilir bir ürün hem de düşük enerji tüketimi anlamına gelmektedir. Gereksiz yere tüketmekte olduğumuz her birim enerjinin bize hem çevresel etkiler hem de kabarık faturalar olarak geri döndüğünü göz önüne aldığımızda sağladığı katkılar daha da çarpıcı olmaktadır.

Gıda güvenliğini sağlayan ve gerektiğinde ani aksiyon alma imkânı veren bu ürün grubu, aynı zamanda tüm tesisin yönetimini de üstlenmekte ve zaten sahip olduğu düşük maliyeti 1-2 ay gibi kısa bir sürede tesise geri kazandırmaktadır.